Rất nhiều trường hợp dùng bạo lực ở thế tiêu cực (tôi đánh anh không phải vì tôi muốn đánh anh, mà vì tình thế đòi hỏi tôi phải đánh anh)
Hiện tại, ba chủ nhiệm lớp đang phải kiêm nhiệm công việc này. Trái với sự lo lắng và bất thần của tôi, phản ứng của cháu, của bố mẹ cháu và bạn bè cháu trước chuyện này lại vô cùng thường ngày như thể cháu đi đường không may bị ngã. Ví dụ, chúng ta thường nghĩ rằng việc dùng bạo lực là do người dùng quyết định (tôi đánh anh là vì tôi muốn đánh anh cho bõ ghét).
Bạo lực học đường rõ ràng cần sự chung tay của gia đình, nhà trường và xã hội để giải quyết, đồng thời là vấn đề đòi hỏi nhiều giải pháp trước mắt cũng như lâu dài.
Cái việc nhìn nhau này khiến cho việc dùng bạo lực nhiều khi không hoàn toàn do ý muốn chủ quan của người dùng. Thực tế, thân phụ chủ nhiệm là người nắm được khá rõ tình hình của học trò, và có rất nhiều kinh nghiệm trong việc tiếp cận và xử lý các vấn đề của học trò.
Bạo lực thỉnh thoảng với các em là cách thức để bảo vệ công lý, hoặc để khẳng định vị trí xã hội, xác định “ta là ai trong tầng lớp này”. Theo ý kiến cá nhân tôi, các chính sách hay chương trình can thiệp để hạn chế BLHĐ nên hội tụ triển khai ở nhà trường. ) Của học trò THPT, nhất là trong bối cảnh các vấn đề này đang nảy ngày một nhiều hơn và phức tạp hơn, thì vẫn cần đến những viên chức được đào tạo chuyên biệt, và chỉ chuyên tâm làm mướn việc này.
Tôi không nói rằng họ làm không tốt. Bạo lực thỉnh thoảng như một cách để “kiểm chứng” một mối quan hệ, hoặc một cách để trình bày quyền và nghĩa vụ của thành viên trong nhóm. Khi nghe tin, tôi hoảng hốt đến thăm.
Từ đó, tôi bắt đầu băn khoăn: Câu chuyện trên chỉ là một hiện nay tượng cá biệt mà tôi ngẫu nhiên biết đến; hay việc sử dụng bạo lực đã thành chuyện thường nhật trong giới học sinh, tới mức những người trong cuộc có một tâm thế sẵn sàng chấp nhận chuyện đó? Đến năm 2007, khi một clip quay cảnh nữ sinh bị đánh trong khi các bạn khác điềm nhiên đứng xem được tung lên mạng, thì tôi quyết định tìm hiểu xem chuyện gì đang xảy ra.
Nhưng vài năm trở lại đây, vấn đề có vẻ càng ngày càng diễn biến phức tạp hơn. Còn nếu BLHĐ ở Hà Nội từ trước tới nay vẫn cao như vậy, thì lúc đó chúng ta lại cần tìm hiểu về mặt văn hóa. Song thực ra không đơn giản như vậy. Bản thân bạo lực có ý nghĩa nhiều hơn là việc xả cơn tức giận hay trả thù. Ngoài ra, mỗi trường THPT nên có một viên chức công tác xã hội học đường nhằm tương trợ giải quyết các vấn đề ngoài học tập của học sinh.
Phương thức dùng bạo lực cũng rất linh hoạt và phức tạp
Hồn nhiên tuổi học sinh Chị có bao giờ so sánh thế hệ mình với thế hệ học trò hiện thời về vấn đề BLHĐ không? Có chứ, và cũng một phần khởi hành từ chính những so sánh như vậy mà tôi quyết định tiến hành nghiên cứu này. Giải pháp cụ thể, trước mắt mà chị đưa ra cho vấn đề này là gì? Tôi cho rằng mặc dầu gia đình có tác động rất mạnh tới việc học trò có bị sa vào con đường bạo lực kinh niên hay không, nhưng giải pháp cụ thể - trước mắt như chị nói thì không thể dựa vào gia đình.
Xin cảm ơn chị! Bản thân bạo lực có ý nghĩa nhiều hơn là việc xả cơn tức giận hay báo oán. Và câu chuyện cũng được dàn xếp nhẹ nhõm: không tòa án, không công an, không bản án kỷ luật nào. Học trò thường nhìn nhau mà hành xử. Theo ký ức của tôi, thời kỳ phổ thông là những năm tháng rất vui vẻ và thân ái. Do đó, một trong những câu hỏi mà tôi rất muốn trả lời là: Liệu BLHĐ ở Hà Nội những năm gần đây có khuynh hướng gia tăng mức độ phổ thông và nghiêm trọng, hay thực ra trước nay nó vẫn vậy? giải đáp được câu hỏi này sẽ ra được nhiều vấn đề xăm khác.
Với nhân cách một nhà nghiên cứu, chị có san sớt cảm giác này không? Khảo sát của tôi cho thấy, việc sử dụng bạo lực của học sinh rất phức tạp, chứ không thuần tuý là tức lên thì đánh. Bạo lực thỉnh thoảng như một cách để “kiểm chứng” một mối quan hệ, năng một cách để thể hiện quyền và trách nhiệm của thành viên trong nhóm. Nếu BLHĐ ở Hà Nội trong những năm gần đây thực sự gia tăng về mức độ phổ thông và nghiêm trọng, thì lúc đó chúng ta sẽ đối mặt với các vấn đề về biến đổi tầng lớp tại Việt Nam sau Đổi mới.
Tôi có một cảm giác như thế này: Trước đây, người ta thường cho rằng BLHĐ đơn giản chỉ là chuyện học trò gây gổ đánh lộn nhau trong trường học, thời nào cũng có và ở đâu cũng có.
Phương thức dùng bạo lực cũng rất linh hoạt và phức tạp. Đáng tiếc, chúng ta thiếu dữ liệu khảo sát tầng lớp học về tỉ lệ học sinh THPT tại Hà Nội dùng bạo lực cách đây 10 năm, hay 20 năm để so sánh.
Bạo lực thỉnh thoảng với các em là cách thức để bảo vệ công lý, hoặc để khẳng định vị trí xã hội, xác định “ta là ai trong từng lớp này”.
Diệu Linh (thực hành ). Thưa tiến sĩ, tại sao chị lại chọn lọc nghiên cứu về bạo lực học đường (BLHĐ), mà cụ thể hơn là BLHĐ trong học sinh THPT tại Hà Nội? TS Nguyễn Thị Như Trang Tôi đến với đề tài này khá tình cờ. Nhưng để hỗ trợ giải quyết các vấn đề thuộc về quan hệ xã hội (quan hệ bạn bè, quan hệ gia đình, quan hệ thầy trò, quan hệ tình cảm.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét