Đã làm giáo dục thì đích giáo dục phải đưa lên hàng đầu, ngay từ khi các em học sinh còn rất nhỏ, đừng gieo vào các em những tính thiệt hơn, ăn nhằm, máy móc
Chuyện cuối tuần “Đừng gieo vào trẻ những tính tình thiệt hơn, ăn thua, máy móc”. Hồ hết những hành động được gọi là giáo dục đều thấm nhuần ý kiến rằng trẻ phải chịu thích ứng trực tiếp – do đó áp đặt một cách thô bạo – với thế giới người lớn. Thực hiện bất cứ hệ thống giáo dục nào cũng nên bắt đầu bằng việc tạo môi trường giúp trẻ tránh khỏi những trở lực khó khăn và hiểm nguy đầy đe dọa từ thế giới người lớn.
Sự thích nghi này dựa trên việc vâng lời vô điều kiện, dẫn đến sự phủ định cá tính của trẻ, sự phủ định mà trong đó trẻ là đối tượng của một nền công lý không công bằng, chịu thương tổn và hình phạt mà không người lớn nào có thể ưng.
Chúng ta cần một nền giáo dục tinh tế, mà những hành xử từ cấp quản lý như ban giám hiệu đến những cán bộ đứng lớp như thầy cô phải gieo cho các em niềm tin, bài học tích cực trong việc đối nhân xử thế. Trẻ bị người lớn nhiều quyền lực hơn áp chế; bị họ coi nhẹ ước muốn, và ép buộc trẻ phải thích ứng với môi trường cừu địch trong khi người lớn cứ ngây thơ cho rằng như thế là giúp trẻ phát triển về mặt từng lớp.
Phải tạo ra một nơi ẩn náu trong cơn bão táp, một ốc đảo giữa sa mạc, một nơi trên thế giới để tâm hồn ngơi nghỉ nhằm đảm bảo sự phát triển lành mạnh cho trẻ. GS Văn Như Cương, hiệu trưởng trường phổ thông dân lập Lương Thế Vinh (Hà Nội), đã có ý kiến xác đáng về vấn đề trên, xin giới thiệu đến độc giả. Đằng này, lại là học sinh của trường mà làm thế thì tác động lớn đối với tâm lý học trò, đứa trẻ thống khổ và có thể nhìn thấy được qua sự khóc than; trong khi ngoài kia bạn bè cùng trường, cùng lớp vui vẻ reo hò.
Theo tôi, tuổi này chưa phải là tuổi cạnh tranh để xếp hạng thứ tự. Rồi sẽ có những câu chuyện tương tự như thế, khi chính thầy cô không điều khiển được hành vi của mình. Maria Montesssori (1870 – 1952, người sáng tạo phương pháp giáo dục nức danh mang tên mình). Nhân đây xin nói đến chuyện mới nhất còn gây tranh cãi là việc không cho điểm lớp 1 mà chỉ bằng nhận xét của ba, chuyện này cũng liên can đến việc hành xử thế nào cho những măng non không bị tổn thương bởi áp lực từ phía gia đình và nhà trường trong việc cho điểm.
Trong sự việc này, phải nhận ra rằng các em ấy không có lỗi. Trẻ con sống trong môi trường do người lớn tạo ra là sống trong một thế giới không hề đáp ứng những nhu cầu của chính trẻ về vật chất và quan yếu hơn nhiều, về tinh thần (mà sự thỏa mãn nhu cầu ý thức giúp trẻ phát triển về mặt trí não và đạo đức). Việc không đóng tiền có thể vì ba má quá nghèo không thể cho, hoặc quên cho con, hoặc đã cho mà con quên nộp.
Người lớn, mà cụ thể là thầy cô, không nghĩ đến việc mình đã đánh vào tâm lý của trẻ, một sự trừng phạt quá mức; điều đó cũng dễ tạo ra mặc cảm, oán thù của đứa trẻ đối với người thân, xin tiền không vì thế không được xem xiếc; thù oán thầy cô vì hình phạt; thù oán bạn bè vui trong sự thiệt thòi, bị cô lập của mình… Câu chuyện này còn là bài học giáo dục sâu sắc tại một dài cụ thể.
Đây là bản lĩnh sư phạm của người thầy. Thành ra đối với người làm mướn tác giáo dục, những cảnh huống như thế bao giờ cũng phải đặt vấn đề hậu quả giáo dục ấy đến mức độ nào mới làm được, không nên cứng nhắc xử sự như đang đứng trong môi trường kinh tế, tiền bạc sòng phẳng. Để dạy học trò trở thành một người tốt, làm những điều hay, lẽ phải thì bản thân người xuân đường hãy cho chúng cảm nhận được những phẩm chất ấy đang hiện diện trước mắt chúng ở người thầy, người cô.
Trong khung cảnh sư phạm, bao giờ cũng phải nghĩ suy đến hậu quả của ứng xử về mặt giáo dục.
Ngay cả sau này, khi họp phụ huynh cũng đã có quy định không được nêu tên cụ thể những em chưa tốt, chưa ngoan, chưa đóng tiền… Nếu cần phải trò chuyện riêng với phụ huynh.
Trung Dũng (ghi) Đừng biến trẻ thành đối tượng của một nền công lý không công bằng nghĩa vụ đầu tiên của nhà giáo (dù đối với trẻ sơ sinh hay trẻ đã lớn) là ngó tư cách của con người trẻ tuổi và quý trọng nó. Đối với lứa tuổi thơ ngây, trong sáng như thế thì khuyến khích là đốn.
Nếu người thầy bình tĩnh một chút, cân nhắc một tí về hậu quả của sự việc ấy với vấn đề giáo dục trẻ thì chắc sẽ hành xử khác.
Đi học là để biết chứ không phải để xếp đặt trật tự nhất với bét; điểm số chỉ phản chiếu một phần, quan trọng là bài học và kiến thức thẩm thấu đến đâu trong họ. Nếu coi các em ấy chưa hoàn thành trách nhiệm đóng tiền như đã thông báo, một nhà sư phạm đúng nghĩa hoàn toàn có thể biến đó trở nên một bài giảng tinh tế, cho các em ấy một bài học hăng hái khi cứ cho các em ra xem, sau đó tế nhị khuyên bảo các em để ý hơn trong việc tuân thủ quy định, em nào quên đóng tiền có thể báo phụ huynh đóng sau.
Việc nêu tên, cấm cản tạo nên kỳ thị lớn, mà như vậy hoàn toàn phản giáo dục. Ảnh: Thanh Hảo Ở đây, ngay cả trường hợp những em nhỏ nào đó không cùng trường, đi ngang thấy hay ghé vào xem xiếc mình cũng không nỡ đuổi ra vì đó thật sự không phải là một hoạt động kinh doanh, bán vé để thu lợi nhuận.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét