TS Tạ Đình Xuyên: Tỷ giá không chịu sức ép do Doanh nghiệp xuất khẩu kém

Mục tiêu tổng quát của kế hoạch phát triển kinh tế năm 2014 đã được đề ra, đó là tiếp ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, tăng trưởng hợp lý. Trong năm 2013, có thể nói Chính phủ đã thành công trong việc điều hành tỷ giá USD/VND với mức tăng 1,3%. Năm 2014, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ vẫn là ổn định tỷ giá, theo đó yêu cầu tỷ giá năm 2014 chỉ biến động 1 - 2%. Chúng tôi đã có cuộc phỏng vấn Tiến sỹ Tạ Đình Xuyên – phó Giám đốc trọng tâm thông tin và Dự báo kinh tế Xã hội Quốc gia một số vấn đề về tỷ giá và kinh tế năm 2014.   PV: Thưa ông, Ngân hàng quốc gia có chủ trương kìm tỷ giá USD/VND năm 2014 trong biên độ 1-2%. Có ý kiến cho rằng việc neo tỷ giá quá lâu trong khi nhiều nước trên thế giới đã điều chỉnh tỷ giá không chỉ khiến hàng xuất khẩu của Việt Nam thua ở sân khách, mà còn có nguy cơ mất cả sân nhà, do giá hàng hóa sản xuất trong nước đắt đỏ hơn. Ý kiến của ông như thế nào?    TS Tạ Đình Xuyên: Theo tôi, cần phải biết Mục tiêu lớn nhất của Chính phủ trong năm 2014 là gì? Đó là phải ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát và hỗ trợ tăng trưởng vững bền. Bám theo Mục tiêu này là nhiều chính sách như các chính sách tài khóa, tín dụng nhà băng… trong đó có cả chính sách tỷ giá. Hiện giờ theo tôi biết, có rất nhiều DN yêu cầu phá giá VND để có lợi cho việc xuất khẩu nhưng cũng có những DN đề nghị ngược lại, tức thị phải giữ tỷ giá ổn định thì họ mới có thể hạch toán được. Đối với những DN nhập cảng nguyên vật liệu, máy móc thiết bị để SX hàng rồi xuất khẩu thì tỷ giá sẽ ảnh hưởng đến “phần chênh lệch” giữa xuất và nhập của một DN. Ví dụ như hiện giờ, người ta có thể nhập đến 70 - 80% giá trị hàng xuất khẩu, thì phần ảnh hưởng bởi tỷ giá nằm ở 30% này. Những DN nhập khẩu ít nhưng xuất khẩu nhiều, thí dụ như thủy sản, họ toàn nhập nguyên liệu trong nước, sẽ bị ảnh hưởng nhiều. Nhưng những DN này trong tỷ trọng xuất nhập cảng như năm 2013 chẳng hạn, chỉ có 6,7 triệu USD, nghĩa là chiếm tỷ lệ không quá lớn trong tổng kim ngạch xuất khẩu. Trước đây đã từng có thời kỳ một số nhà máy mua thiết bị của nước ngoài trả chậm 5-10 năm. Mỗi lần thay đổi tỷ giá là họ lại gánh thêm 1 khoản nợ, hạch toán bị rối loạn. Hiện nay Chính phủ cho phép biên độ ngả nghiêng trong khoảng 1-2% thì tôi cho đó là hợp lý. Có như vậy, chúng ta mới kìm nén được lạm phát.   Vậy ông cho rằng cơ sở nào để ổn định tỷ giá trong năm 2014?   Năm 2013, tỷ giá chỉ biến động trong khoảng 1%. Vì sao như vậy? Năm 2013 hoàn toàn không có sức ép về tỷ giá. Chính phủ chỉ đổi thay tỷ giá khi có sức ép. Chúng ta đã thăng bằng xuất nhập cảng, tuy chỉ xuất siêu 863 triệu USD thôi nhưng không bị thiếu hụt ngoại tệ. Cộng thêm kiều hối khoảng 10,6 tỷ. Vốn FDI giải ngân khoảng 11,5 tỷ. Dự trữ ngoại hối Ngân hàng khoảng 12 tuần du nhập tương đương khoảng 32 tỷ. Với một nguồn lực như vậy, Chính phủ hoàn toàn có thể kiểm soát tỷ giá. Tỷ giá năm 2013 cũng ổn định là do các giao kèo xuất khẩu của DN tăng trưởng không cao hay thậm chí một số DN là không có hiệp đồng xuất khẩu nên nhu cầu nhập vật liệu đầu vào cũng ít nên người ta mới cần ít ngoại tệ như thế. Như mọi năm, khan hiếm ngoại tệ thường rơi vào quý 4 nhưng năm 2013 không xảy ra điều ấy vì DN tăng trưởng xuất khẩu cốt tử là FDI chứ các DN Việt Nam vẫn là nhập siêu 13,5 tỷ. DN FDI xuất siêu 14,1 tỷ. Nếu năm 2014 mà DN tăng trưởng sinh sản, tăng trưởng về đơn hàng, xuất khẩu nhiều thì thiết bị nhập khẩu nhiều hơn và xuất hiện nhu cầu ngoại tệ tạo áp lực lên tỷ giá. Nhưng khi đó Ngân hàng sẽ có sự điều tiết. Và với những nguồn lực như trên, việc điều tiết của nhà băng là không khó khăn. Đích tăng trưởng GDP của Chính phủ năm 2014 cũng không lớn nên sức ép về khan hiếm ngoại tệ là ít xảy ra.   Theo ông, nếu Việt Nam nhập TPP thì việc điều hành tỷ giá hiện thời có hiệp không?   Với điều kiện như Việt Nam hiện nay thì tôi cho rằng là ăn nhập. Người ta đã tính hạnh rồi, Việt Nam dự TPP sẽ có nhiều lợi hơn thiệt. ĐÀO TẠO NGHIỆP VỤ XUẤT NHẬP KHẨU TRÊN CHỨNG TỪ THỰC TẾ Khóa học xuất nhập khẩu   Cách tìm kiếm hàng hóa, nhà cung cấp, nguồn hàng … Cách đàm phán, giao dịch trong ngoại thương.      Tìm hiểu 11 điều kiện giao hàng trong Incoterm 2010: EXW; FOB, CIF…     Soạn thảo các chứng từ XNK: hợp đồng, Invoice, Packing list cho phù hợp với yêu cầu của bên bán ,bên mua và Hải quan.     Soạn booking note, Bill… cách đọc thông tin và phân biệt các loại Bill trong XNK.      Liên hệ với các công ty logistic xin giá cước O/F, A/F, local charge và cước vận chuyển nội địa với giá tốt.     Sản phẩm đốn của Việt Nam là dệt may, nông lâm thủy sản… Trong đó thì thủy sản chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ. Như tôi nói ban sơ, chỉ những DN it dùng ngoại tệ để nhập nguyên nguyên liệu thiết bị như thủy sản thì chịu thiệt. Nghĩa là nếu ổn định tỷ giá thì một số ngành như dệt may sẽ được lợi, cạnh tranh được với các nước kia.   Năm 2013, có thể nói FDI là điểm sáng của nền kinh tế. Ông nhận định năm 2014 này, đâu sẽ là điểm sáng của nền kinh tế?   Nhiều khả năng vẫn là FDI. Tuy nhiên trong nước cũng có một số lĩnh vực mà chúng tôi cho là có khả năng phát triển tốt hơn. Đó là lĩnh vực xuất khẩu như các ngành dệt may, giày da… ngoại giả là thủy sản. Nói chung, chủ yếu là các lĩnh vực mà mình có thể xuất khẩu sang các nước tham gia TPP. Những nước ấy lại là nước nhập hàng nông phẩm của mình, đốn là thủy sản. Nếu mà nền kinh tế hồi phục thì có thể cao su cũng tốt hơn, nhưng còn cà phê, hạt tiêu tôi thấy là đang bất động. Khả năng sang năm có thể đổi thay nhưng không nhiều. Còn các mặt hàng như điện thoại, linh kiện điện điện tử, linh kiện máy tính thì năm nay là điểm sáng rồi, chúng tôi cho rằng sang năm nó vẫn duy trì .   Trong điều kiện như vậy, theo ông thì doanh nghiệp nên làm gì? Có nên mở mang quy mô sản xuất kinh dinh không?   Cái này phụ thuộc vào sự nhạy bén của chủ DN. Trong kinh tế thị trường, cần phải có thông tin dự báo tốt. Các chủ DN nên bám sát thông báo, kể cả thông báo vĩ mô, thông tin kinh tế trong nước và quốc tế. Các DN Việt Nam hiện thời đang trong tình trạng “đói” thông tin. Khả năng phân tích thông tin cũng còn yếu. Chúng ta sử dụng thông báo cũng thiên về … miễn phí nhiều hơn, mà những thông báo miễn phí thì có thể là chất lượng không sâu. Cần phải đổi thay tư duy đó.   Xin cảm ơn ông.    Hải Minh   Theo Trí Thức Trẻ